یک رشته اختلالات را شامل میشود که در انها افراد دستخوش ادراک تحریف شده ی واقعیت و اختلال در تفکر ،رفتار،عاطفه،و‌انگیزش میشوند.
برای تشخیص اسکیزوفرنی فرد باید تمام علائم زیر را داشته باشد:
۱-هذیان
۲-توهمات
۳-گفتاراشفته
۴-رفتار اشفته
۵-عاطفه محدود/بی ارادگی/بی تفاوتی اجتماعی
هذیان چیست؟عقیده کاذب و عمیق و تحکیم شده ای که با هوش یا زمینه فرهنگی درمانجوهماهنگ نیست.
انواع هذیان=
بزرگ منشی:برداشت اغراق امیز از اهمیت خویشتن
کنترل:احساس اینکه فرد توسط دیگران یا حتی توسط دستگاه ها یا وسایل برقی کنترل میشود
ارجاعی:اعتقاد اینکه رفتار دیگران یااشیا یا رویدادهای خاصی شخصا به خویشتن اشاره دارند
گزند و اسیب:اعتقاد به اینکه شخص یا اشخاص دیگر سعی دارند به فرد یاخانواده یا گروه اجتماعی او صدمه برسانند
سرزنش خود:احساس پشیمانی بدون دلیل موجه
جسمانی:نگرانی های نامناسب درمورد بدن خویش معمولا دررارتباط بابیماری
خیانت:عقیده ای کاذب که معمولا با حسادت بیمارگون ارتباط دارد و این عقیده را که همسر فرد بی وفاست شامل میشود
انتشار افکار:این عقیده که افکار فرد برای دیگران پخش میشود
تحمیل فکر:اعتقاد ب اینکه نیروهای خارجی افکاری را به ذهن فرد تحمیل میکنند

اختلال روان پریشی کوتاه مدت:
تشخیصی است ک متخصصان زمانی از ان استفاده میکنند که فرد دچارنشانه های روان پریشی شود که بعد از مدت زمان کوتاه ادامه نمی یابد
وباید یکی از نشانه های هذیان توهمات گفتاراشفته و رفتار اشفته را شامل شود
مدت زمان نشانه ها باید بیشتر از یک روز ولی کمتر از یک ماه باشد
هنگام تشخیص این اختلال باید زمینه فرهنگی درمانجودر نظر گرفته شود

اختلال اسکیزوفرنیفرم:
این افراد باید نشانه های اسکیزوفرنی را برای مدت یک ماه تا شش ماه تجربه کنند

اختلال اسکیزوافکتیو:
فرد مبتلا به اختلال افسردگی یا دوقطبی،هذیان یا توهم نیز دارد.در این اختلال افراد باید حداقل یک دوره دوهفته ای نشانه های خلقی نداشته باشند اما نشانه های روان پریشی داشته باشند.

اختلال هذیانی:
تنها نشانه ان هذیان است که حداقل باید یک ماه ادامه داشته باشد و نشانه های دیگر اسکیزوفرنی را نداشته باشد و هرگز ملاک های ان را براورده نکرده باشد

درمان:درمان زیستی اصلی برای اسکیزوفرنی داروهای ضد روان پریشی است(داروهای نسل اول و دوم)
از نظر متخصصان بالینی بهبود زمانی روی می دهد که نشانه های فرد دیگر در رفتار او اختلال ایجاد نکنند